Jan 26, 2014

Năm Giáp Ngọ nói chuyện Ngựa


Trong số mười hai con vật biểu tượng của mười hai con giáp là: chuột, trâu, hổ, mèo, rồng, rắn, ngựa, dê, khỉ, gà, chó, lợn thì con ngựa - biểu tượng của năm Ngọ – là một trong những con vật được con người coi trọng và sử dụng nhiều nhất. 


Trên khắp thế giới, ngựa là loài vật gần gũi, quen thuộc với con người. Ngựa có dáng vẻ, cấu tạo sinh học bình thường nhưng lại ẩn chứa nhiều khả năng đặc biệt và xung quanh đó cũng tồn tại biết bao kỷ lục thú vị, hấp dẫn, đáng làm chúng ta ngạc nhiên, đó là những chú ngựa: Ngựa cổ nhất, hiếm nhất; Ngựa khỏe nhất... 


Trong số 12 con vật được chọn làm 12 con Giáp, biểu tượng cho năm tháng và tuổi tác của con Người ở đời, Ngựa là một động vật gần gũi nhất. Không những con Người tự hào về tuổi Ngựa: “Người ta tuổi Ngọ, tuổi Mùi- Riêng tôi cứ mãi ngậm ngùi tuổi Thân”, mà còn mượn hình ảnh, tính nết Ngựa để diễn đạt, biểu hiện những tình cảm của mình. 


Ngựa là động vật được sử dụng nhiều nhất trong cuộc chiến nhất là chiến tranh thời cổ. Ngựa được sử dụng rộng rãi cho các chiến binh, kỵ binh trong các trận chiến tay đôi hay các trận đánh tập kích, đột phá cũng như sử dụng để do thám, thông tin liên lạc, vận chuyển. Ngựa gắn với lịch sử chiến tranh một cách lâu dài của loài người. 


Là loài vật rất phổ biến và hiện diện từ lâu trên khắp thế giới, con ngựa đi luôn vào ngôn ngữ của nhiều vùng miền, nhiều dân tộc, nhiều quốc gia. Hình dáng, cấu tạo, đặc tính, sinh hoạt, ảnh hưởng…của ngựa cũng trở thành các hình tượng ẩn dụ tiêu biểu cho những câu tục ngữ độc đáo, đắt nghĩa. 


Thật khó có thể tin được vào sự tồn tại của giống ngựa độc đáo này. Những chú ngựa Oregon luôn được ca ngợi về vẻ bề ngoài lung linh với chiếc bờm dài mỗi khi chạy trong gió. Với hình dáng giống như món đồ chơi My Little Pony dành cho trẻ em, những con vật này đã từng một thời rất phổ biến tại các rạp xiếc ở Châu Âu.


Sau khi sử dụng mô hình máy tính nghiên cứu, các nhà khoa học từ trường đại học Queensland, Australia phát hiện ra sọc ngựa vằn có thể tạo ra ảo ảnh quang học khi con vật di chuyển, giúp nó tránh khỏi sự tấn công của nhiều loại động vật ăn thịt và côn trùng sống ký sinh... 


Thumbelina là một con ngựa cái được coi là lùn nhất thế giới , thuộc trại chăn nuôi của M. Goessling, một người nuôi ngựa người Mỹ. Lên 5 tuổi, Thumbelina chỉ cao 43 cm và cân nặng 26 kg, tức là có thân hình và thể trọng bằng một con chó trung bình, do đó con ngựa này đã được Sách Kỷ lục Guinness công nhận là con ngựa nhỏ nhất thế giới 



Ngày nay, giới khoa học vẫn còn truyền tai nhau câu chuyện về một con ngựa vô cùng thông minh với những khả năng đặc biệt. Nó đã trở thành “hiện tượng”không chỉ ở Đức mà còn trên khắp châu Âu cách đây hơn 1 thế kỷ. Con ngựa này tên là Clever Hans, được toàn thế giới biết đến bởi khả năng không thể giải thích của nó.


Như thể có kẻ nghịch ác phun sơn trắng xóa lên mình con ngựa, rồi giữa chừng bị bắt quả tang, gã bỏ chạy tháo thân để lại tác phẩm còn dang dở: chỗ trắng như tuyết, chỗ vằn vện loằn ngoằn. Trên thực tế, không có bàn tay tô vẽ nào can thiệp vào đây. Bộ lông trắng tuyết pha sọc vằn của ngựa Eclyse hoàn toàn là do sự xếp đặt ngẫu nhiên của tạo hóa. 

Trong văn học thế giới, thường hay nói tới điển tích “Con ngựa thành Tơ-roa”. Con ngựa ấy rất to, to gấp nhiều lần những con ngựa thường thấy. Con ngựa bằng gỗ, do một người Hy Lạp tên là E-pê-ốt nghĩ ra, góp mưu cho quân Hy Lạp chế tạo. Ngựa to đến mức nhiều lính Hy Lạp chui vào bụng ngựa núp ở trong đó được. 


Tem Sơn Tinh, Thủy Tinh với ngựa 9 hồng mao (sính lễ xin cưới Mị Nương), tem Phù Đổng Thiên Vương với ngựa sắt, ngựa ra trận đại phá quân Thanh, ngựa thồ hàng vào chiến dịch Điện Biên Phủ… là những con tem ngựa quý hiếm trong bộ sưu tập khoảng 400 con tem của anh Nguyễn Đại Hùng Lộc. 


Mã đáo thành công: Hình tượng ngựa biểu trưng sự gia tăng tiền tài và thăng quan tiến chức. Hình ảnh Ngựa trong lịch sử luôn đáng để cho người đời khâm phục: Thành Cát Tư Hãn luôn gắn với tuấn mã. Hàn Tín không thể thiếu ngựa. Tam Tạng cũng phải ngồi trên lưng ngựa. Nền văn minh Hy-Lạp mà không có ngựa thì không thể nổi tiếng như chúng ta vẫn biết. 


Từ lâu hình ảnh con ngựa đã là nguồn cảm hứng sáng tác của các nhà thơ, nhà văn, họa sĩ, nhạc sĩ, điêu khắc... Trong kho tàng văn học dân gian của Việt Nam và thế giới có rất nhiều câu nói hay nói về ngựa, nhưng thực ra là nói về con người và cuộc sống. Tục ngữ Nga có câu: “Ngựa bốn vó vẫn cứ bị vấp ngã” 


Tranh Đông Hồ nổi tiếng với bản khắc đường nét khoẻ khoắn trên gỗ thị, in trên nền giấy dó, phủ bột vỏ con sò, con điệp, nhìn lóng lánh khi có ánh sáng của ngọn nến lung linh trong những giờ phút đón xuân.Trong tranh dân gian con ngựa ghi ấn tượng manh mẽ, sâu sắc nhất là Ngựa Thánh của ông Gióng. 


Ngay từ thời cổ đại, ở phương Tây đã tổ chức các cuộc đua xe ngựa, rồi sau đó là phi ngựa tại các kỳ Olympic. Vào thế kỷ thứ 7 TCN, các cuộc đua xe bốn ngựa là một môn trong Đại hội thể thao Olympic. Mấy thế kỷ sau đó, người La Mã đã đua ngựa trên các vũ đài đặc biệt gọi là “circus” (xiếc).

Ngựa Pegasus trong thần thoại Hy Lạp cổ đại: Nhắc đến những con ngựa thần thoại, ắt hẳn nhiều người sẽ nhớ đến chú ngựa trắng Pegasus của Hải thần. Sau khi giúp đỡ người anh hùng Hy Lạp Bellerophon đánh bại Chimera, Zeus đã biến ngựa Pegasus thành một chòm sao và cho nó một vị trí trên bầu trời. 


Ngựa trắng - là biểu tượng thần thoại của mặt trời. Đền Bạch Mã trấn cửa Đông kinh thành Thăng Long, Ngựa trắng từ đền ra đi một vòng từ đông sang tây rồi lại quay về đền. Đó là biểu tượng sự vận động biểu kiến của mặt trời, trời mọc đằng đông, lặn ở đằng tây rồi lại quay về đông (trong câu chuyện Cổ Loa, rùa cũng hiện ra ở cửa đông). 


Hình tượng con ngựa hiện diện từ sớm trong văn hóa Đông-Tây, con ngựa là một trong những loài vật được con người thuần hóa và sử dụng trong đời sốnghàng ngày và loài vật gắn liền với chiến tranh. Hình ảnh con ngựa còn là chủ đề cho các môn nghệ thuật như hội họa, điêu khắc, thơ văn... Đối với văn hóa phương Tây, ngựa gắn liền với nhiều biểu tượng thần thoại 

Nguồn

No comments:

Post a Comment