TRANG THƠ NHẠC CUỐI TUẦN

                                 NỮ NHẠC SĨ DIỆU HƯƠNG

Trang thơ nhạc tuần này xin giới thiệu tiếp đến các bạn những tình khúc của Nhạc sĩ Diệu Hương.

Diệu Hương sinh ngày 26 tháng 10 năm 1955 tại Huế trong một gia đình có 13 người con mà cô là con gái duy nhất. Năm 5 tuổi, Diệu Hương theo cha là một sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng Hòa, cùng với gia đình chuyển vào Đà Nẵng. Tại đây cô theo học trường Sacré Coeur. Sau khi hoàn tất bậc trung học, Diệu Hương lên Đà Lạt theo học trường đại học Chính trị Kinh doanh và từng được bầu là trưởng ban văn nghệ trong những năm đại học. Trước đó Diệu Hương đã từng theo học piano với các dì phước cũng như từng hát và đóng kịch trên sân khấu nhà trường và tham gia những hoạt động hướng đạo. Tại Đà Lạt, Diệu Hương cũng ở nội trú với các dì phước, trong thời gian đó, Diệu Hương tập guitar rồi về Sài Gòn học tiếp tục với một người bạn.
Sau biến cố tháng 4 1975, Diệu Hương rơi vào cảnh buồn bã "đời sống lúc đó không có chi nữa hết" và cô viết bản nhạc đầu tay Tôi muốn hỏi tại sao vào năm 1977. Cô còn tiếp tục sáng tác một vài ca khúc khác.
Sau nhiều lần vượt biên không thành, cuối cùng Diệu Hương và gia đình sang Mỹ vào năm 1990 theo diện HO. Tại Mỹ trải qua nhiều công việc, rồi Diệu Hương theo học ngành thiết kế đồ hoạ.
Nhạc phẩm đầu tiên Diệu Hương sáng tác tại hải ngoại là bản Mùa thu nơi đây viết năm 1990, ngay sau khi đặt chân đến Hoa Kỳ, diễn tả tâm trạng của một người xa quê hương, nhớ về thành phố cũ trong khung cảnh một mùa thu.
Năm 1997, cô viết Lặng nhìn ta thôi và ca khúc này đã được đưa vào CD do Lệ Thu trình bày với một số ca khúc khác của Diệu Hương. Tiếp đó ca khúc Mình ơi mang đậm nét dân ca do Ý Lan trình bày đã đưa tên tuổi Diệu Hương đến với đông đảo công chúng yêu nhạc. Đến nay Diệu Hương đã phát hành 5 CD Ở lại ta đi, Giòng lệ khô, Khắc khoải, Cho dòng sông cuốn trôi và Hư ảo trong đó có nhiều bài hát nổi tiếng được các ca sĩ trong nước và hải ngoại trình bày. Đặc biệt Vì đó là em  và Phiến đá sầu với tiếng hát ca sĩ Quang Dũng và Tuấn Ngọc.

Sau đây là bài của ký giả Trường Kỳ viết về Diệu Hương.

Diệu Hương sinh ngày 26 tháng 10 năm 1955 tại Huế sinh sống và theo học tại Đà Nẵng từ lúc lên 5 tuổi.
Sau khi hết bậc trung học, lên Đà Lạt học Chính Trị Kinh Doanh, và học piano với các dì phước
Hiện định cư tại hoa Kỳ từ năm 1990 bắt đầu viết nhạc từ năm 1977.

Từ khoảng hơn 2 năm nay, những người yêu nhạc bắt đầu nhắc nhở đến tên Diệu Hương, nhất là sau khi nhạc phẩm "Mình Ơi" của chị do Ý Lan trình bầy trên CD" Đừng Hỏi Tại Sao" ( cũng lấy từ tên một nhạc phẩm khác của Diệu Hương ) được tung ra trên thị trường. Tuy nhiên những chi tiết về người viết nhạc thuộc phái nữ này chưa được mấy người biết tới vì Diệu Hương trước đó chỉ âm thầm sống với niềm đam mê của mình là âm nhạc mà chị coi là một phương tiện để diễn đạt những xúc cảm và suy tư của chính mình.

Thật ra Diệu Hương đã viết nhạc từ khi mới 22 tuổi. Cô sinh viên trường Đại Học Chính Trị Kinh Doanh Đà Lạt năm nào đã mang rất nhiều tham vọng và rất hăng say trong các công tác văn nghệ như đàn hát hoặc viết văn. Nhưng trong sự đổi thay của thời cuộc sau biến cố tháng Tư năm 75, Diệu Hương đã dồn tất cả lẽ sống của mình vào âm nhạc. Nhờ có một số vốn liếng về văn chương đến từ sự thích thú đọc sách nên Diệu Hương đã đưa những suy tư của mình qua lời ca vào trong âm nhạc một cách rất hài hòa.
" Hương mê viết văn lắm. Từ nhỏ Hương mê lắm, tại Hương đọc sách nhiều, Hương đọc sách không ngừng, nhất là anh tưởng tượng khoảng 8, 9, 10 tuổi mà Hương để cả một chồng sách ở trong giường để đọc. Hương nằm Hương đọc hết cuốn này Hương thả xuống, lại đọc hết cuốn kia. Đọc sách không ngừng nhưng phải công nhận cũng nhờ qua đọc sách thì Hương cũng có một cái vốn liếng về văn chương". Cũng do sự say mê với chữ nghĩa, nên qua những lời ca của chị, người nghe rất dễ dàng nhận ra sự rất đắn đo và thận trọng trong cách dùng chữ của Diệu Hương, một người luôn tìm cách thoát ra những sáo ngữ. Trong sự buồn bã triền miên có thể coi như tuyệt vọng như lời Diệu Hương nói về thời kỳ nhiều xáo trộn trong cuộc sống sau tháng 4 năm 75, chị đã đi tìm một giòng nhạc để quên đi những phiền muộn nhờ có sự đam mê lôi cuốn .
" Cũng chính vì vậy, trong những lúc Hương suy nghĩ mà bị chìm đắm như thế thì Hương lại đi tìm cái dòng nhạc để cho Hương giải thoát qua khỏi cái đó. Thoát khỏi cái buồn để Hương quên, cho nên Hương tự động Hương kiếm ở trong đầu, tìm ra cái giòng nhạc"...

Và vào năm 1977 giòng nhạc mang tên Diệu Hương ra đời với nhạc phẩm đầu tay mang tên " Tôi Muốn Hỏi Tại Sao " . Qua nhạc phẩm này, Diệu Hương cho biết muốn nói lên tâm trạng của mình sau khi lâm vào tình trạng thất vọng chán chường vì thấy những ước mơ của chị khó lòng thành tựu trong một sự xáo trộn không lối thoát, do đó đã đi tìm những niềm hạnh phúc thật nhỏ nhoi :
" Đối với Hương, đời sống lúc đó không có chi nữa hết. Tại Hương ước mơ nhiều quá mà bây giờ Hương bị thất vọng quá nhiều cho nên Hương mới đi tìm một cái hạnh phúc rất là nhỏ bé, Do đó Hương mới viết là "tôi muốn hỏi tại sao có những chiều, những chiều mưa xuống nhiều mà sao em không đứng nhìn mưa để nghe trong mạch tim em xao xuyến bất ngờ’. Cho dù một cơn mưa bất chợt cũng đủ cho mình tìm thấy một niềm hạnh phúc rất nhỏ, như khi nhìn những hạt mưa, những cái bong bóng rớt xuống đường thì đó cũng có thể là niềm vui cũng được".
Diệu Hương cho biết đã viết nhạc phẩm đầu tay này trong đêm tối dưới ánh sáng mù mờ của một ngọn đèn nhỏ tại căn nhà trên đường Huỳnh Tịnh Của, Sài Gòn vì không muốn làm phiền giấc ngủ của gia đình. Sau khi hoàn tất sườn bài được viết nguêch ngoạc, chị để đến ngày hôm sau mới chỉnh lại và đã rất mừng khi nhận thấy mình có được khả năng viết nhạc. Sau đó mấy ngày, Diệu Hương đã hát cho một số bạn bè nghe trong một buổi sinh hoạt văn nghệ và rất được tán thưởng vì âm điệu dễ thương cùng lời ca thích hợp với tâm trạng của tuổi trẻ. Thời gian sau đó, Diệu Hương đã tận dụng khả năng viết nhạc của mình để tạo thành môt số ca khúc khác.

Tôi muốn hỏi tại sao - Tiếng hát Quang dũng
Diệu Hương sinh ngày 26 tháng 10 năm 1955 tại Huế trong một gia đình có 13 người con mà chị là con gái duy nhất. Đến năm 5 tuổi, Diệu Hương theo bố là một sĩ quan trong quân đội, cùng với gia đình vào Đà Nẵng. Tại đây chị theo học trường Sacré Coeur ( tức Thánh Tâm ) và hoàn tất bậc trung học để sau đó lên Đà Lạt theo học trường đại học Chính Trị Kinh Doanh và từng được bầu là trưởng ban văn nghệ trong những năm đại học. Trước đó Diệu Hương đã từng theo học piano với các dì phước cũng như từng hát và đóng kịch trên sân khấu nhà trường và tham gia những hoạt động hướng đạo. Tại Đà Lạt, Diệu Hương cũng ở nội trú với các dì phước và cho biết tuy thích sự khắt khe của các dì, nhưng trong lòng lại có những ước mơ rất sôi nổi, cái gì cũng muốn làm, nhưng bị đè nặng bởi những sự khắt khe đó thành ra có những điều không thực hiện được. Cũng trong thời gian này, Diệu Hương tập guitar rồi sau đó về Sài Gòn học tiếp tục với một người bạn.

Với Diệu Hương, đến khi lớn lên chỉ nghĩ là sẽ viết văn để thực hiện cho mình một quyển sách, mà cho đến nay chị vẫn muốn thực hiện điều đó. Nhưng giòng nhạc tiềm tàng từ lâu bùng dậy, để sau khi nhạc phẩm đầu tiên ra đời, Diệu Hương đã liên tiếp sáng tác thêm 5,6 nhạc phẩm khác vì chị quan niệm trong cái buồn " phải đi tìm một lẽ sống rất nhỏ để có thể cứu vớt mình một tí ". . Nhất là sau khi biết là viết nhạc được nên Diệu Hương đã tận dụng khả năng sáng tạo của mình để " Có những giòng nhạc nào bất chợt đến là chụp lấy ngay ", như lời chị nói, và sáng tác tùy theo tâm trạng hoặc chủ đề thích hợp với giòng nhạc

Sau nhiều lần vượt biên bất thành, cuối cùng Diệu Hương và gia đình sang Mỹ vào năm 90 bằng diện HO. Đời sống nơi đất lạ đã khiến cho Diệu Hương chán nản không còn thiết tha gì đến việc sáng tác vì phải bận bịu với việc mưu sinh qua nhiều lần thay đổi việc làm. Từ thư ký cho các trường dành cho người tỵ nạn, cho văn phòng luật sư và nhân viên viên bưu điện. Hiện nay Diệu Hương đang theo học ngành graphic design. Và cuối cùng, thêm một lần nữa, chị đã " phải đi tìm một lẽ sống rất nhỏ để có thể cứu vớt mình ". Và lẽ sống đó không khác gì hơn là âm nhạc. Nhạc phẩm Diệu Hương sáng tác đầu tiên ở hải ngoại là Mùa Thu Nơi Đây vào năm 90, ngay sau khi đặt chân đến Hoa Kỳ, diễn tả tâm trạng của một người xa quê hương, nhớ về thành phố cũ trong khung cảnh một mùa thu :" Mùa Thu nơi đây tôi nhớ thương thành phố xa mờ mà bao năm qua tôi đã đi về trên những đường xưa. Mùa thu nơi đây lạnh lùng, từ nơi phương xa trời rộng lòng ai có nhớ ai không? Có tôi nỗi nhớ vô cùng...Mùa Thu nơi xưa dịu dàng, giờ trong tôi nghe muộn màng. Tình yêu cho anh một ngày, rồi một ngày nào đã phai. Về đây khi tôi ngồi lại, niềm cô đơn ôi còn dài...". Nhưng phải chờ đến một thời gian Diệu Hương mới tìm được niềm vui trong sự sáng tạo một giòng nhạc mới, điển hình như nhạc phẩm Mưa Còn Rơi Mãi Vì Ai. Chị đã sáng tác nhạc phẩm này trong một ngày mưa rất hiếm hoi ở miền nam California, được coi như một phối hợp tâm trạng mình với cảnh mưa rơi :
" Đối với Hương, nếu mà nói chung thì đời sống buồn nhiều hơn vui. Có lẽ vì con người Hương có quá nhiều ưu tư. Thì có một bữa...ở Cali thì trời đâu có mưa đâu, trời không có mưa cái chi hết đó. Nhưng bữa đó không biết sao mà trời mưa dầm dề ... Mưa thì tự nhiênHương cũng nhớ Sài Gòn nữa, nên đã viết nhạc phẩm này""

Mùa thu nơi đây - Tiếng hát Diệu Hương

Được sinh ra với một bản chất rất nhậy cảm, Diệu Hương không biết sao lúc nào cũng buồn để rồi suy nghĩ. Ngay từ khi 9, 10 tuổi đã như vậy để ngay trong đôi mắt của chị người ta cũng có thể nhìn thấy sự ưu tư, qua nhiều năm tích lũy những trầm mặc. Nơi Diệu Hương, tuy bên ngoài rất năng động nhưng lại là một con người rất dễ xúc cảm: có thể vì một chuyện nhỏ buồn nào đó cũng khiến chị mất ngủ cả tháng với những trằn trọc và suy nghĩ liên miên.

Tuy nhiên đời sống trên một góc nhìn nào đó đối với Diệu Hương rất vui, do chưa gặp phải những khó khăn, trắc trở nào vì được sinh ra và hài lòng với gia thế của mình, được thoải mái với những gì nhận được từ bố mẹ do đời sống sung túc của gia đình, cùng với những chiều chuộâng thương yêu. Nhưng đó đã chắc hẳn là một niềm hạnh phúc? Diệu Hương đã trả lời câu hỏi này qua một nhạc phẩm mang tên Nơi Đâu Hạnh Phúc, phảng phất triết lý sắc sắc, không không của nhà Phật…:" Đối với Hương cái gì rồi cũng sẽ tan biến. Niềm vui đối với Hương cũng thế, nó vui rồi Hương lại thấy nó tan biến. Như hạnh phúc đối với Hương cũng vậy. Hương thấy nó hạnh phúc, xong rồi tại sao Hương suy nghĩ để rồi Hương lại thấy nó không có hạnh phúc"

Vào năm 97, Diệu Hương hoàn tất một nhạc phẩm mang tựa đề " Lặng Nhìn Ta Thôi ", để diễn tả kiếp sống của người nghệ sĩ, được ấp ủ từ lâu " Hương muốn viết một bài về một người nghệ sĩ, mà Hương muốn viết cách đó mấy năm rồi! Bài đó nó được hình thành trong một thời gian rất lâu. Vì Hương viết nửa chừng lại không viết được ! Mấy năm rối, bốn năm năm trước đang lái xe hơi giữa đường đó, Cái giòng nhạc chỉ đến với Hương có nửa chừng nên viết không được. Hương lại bỏ qua một bên, nhưng vẫn ấp ủ cái điều đó hoài"

Và cuối cùng " Lặng Nhìn Ta Thôi " được hoàn tất vào năm 97. Diệu Hương cho biết rất hài lòng với nhạc phẩm này và đặc biệt là nhận thấy rất thích hợp với tiếâng hát của Lệ Thu. Và cũng do đó Lặng Nhìn Ta Thôi đã được đưa vào CD do Lệ Thu trình bầy với một số ca khúc khác của Diệu Hương. Và Lặng Nhìn Ta Thôi cũng đã được dùng làm đề tựa cho CD này của Lệ Thu, được ra mắt rất thành công tại vũ trường Ritz vào năm 98

Trước khi dòng nhạc của Diệu Hương được biết đến qua CD " Lặng nhìn Ta Thôi " với tiếng hát Lệ Thu thì nhạc phẩm mang tựa đề " Mình Ơi " do Ý Lan trình bầy đã một thời được coi là nhạc phẩm đưa tên tuổi của Diệu Hương đến với thính giả nhất. Đó là một nhạc phẩm mang âm điệu dân ca, một loại nhạc Diệu Hương không bao giờ nghĩ là sẽ sáng tác, trong khi chỉ chủ trương sáng tác tình ca. Từ năm 97 qua đến năm 99. Mình Ơi đã là một trong những nhạc phẩm được ưa thích nhất, được yêu cầu phát thanh rất nhiều lần trong những chương trình nhạc tại Nam California, mặc dù Diệu Hương không hề mong mỏi một sự thành công như vậy. Trước đó Diệu Hương dã soạn lời Việt cho một số nhạc phẩm Pháp và Mỹ để Ý Lan trình bầy rất thành công trong CD " Ghét Quá Trời Mưa " như " Xin Biết Cho Em Tình Này" ( Compare Me With The Rest ), " Dòng Nhạc Từ Đâu Đến" ( Et J’Ecoute La Musique ), " Chỉ Một Người" ( Nothing Compare To You ), " Niềm Tin Đã Mất " ( Losing My Religion ), " Khi Đôi Ta Biệt Ly" ( Everytime We Say Goodbye).
Khi Ý Lan ngỏ ý muốn Diệu Hương sáng tác một nhạc phẩm dân ca, Diệu Hương nhận lời dù trước đó chưa hề sáng tác thể loại này. Lời ca mộc mạc của " Mình Ơi" đã khiến nhiều người lầm tưởng Diệu Hương đã gặp phải một sự đổ vỡ trong tình yêu để thốt ra những lời than thân trách phận:’" đôi chim là chim ríu rít trên cành, em yêu tiếng gọi là mình, mình ơi . Đêm qua thức giấc bùi ngùi, nhìn quanh là em không thấy mặt người, là người mình thương. Từ khi mình bỏ em buồn, đôi chim lơ láo quay cuồng biếng ăn. Co ro tìm một chỗ em nằm, phòng không chiếu lạnh nhện sầu giăng ngang . Nhưng thật sự là chị sáng tác nhạc phẩm này đề nhớ đến thân phụ Diệu Hương - một người chị rất khâm phục về khả năng mỹ thuật - qua đời và đã thôi thúc chị sáng tác một nhạc phẩm dành riêng cho ông, mà chị coi như những lời tạ lỗi về những gì đã làm cho thân phụ chị không được vui. Nhưng chính yếu là Diệu Hương muốn viết nhạc phẩm này thay cho lời thân mẫu chị dành cho người bạn đời đã khuất bóng, để lại nơi bà một sự hụt hẫng trong cuộc sống, luôn lệ thuộc vào thân phụ chị lúc còn sinh   tiền.



  

Là một người luôn sống với những suy tư và hướng về những kỷ niệm một cách trân trọng, Diệu Hương đã phối hợp tất cả với tâm hồn nhậy cảm của mình để viết nên " Vẫn Còn Mùa Xuân Cho Em", là một trong những ca khúc thành công nhất trong dòng nhạc tình của mình :" Khi Hương viết bài đó, Hương hay suy nghĩ lắm. Hương hay suy nghĩ về cái đời sống lắm. Hương suy nghĩ về những câu chuyện tình, Hương suy nghĩ về đời sống, Hương phối hợp vô trong đó là Hương viết. Tại vì con mắt Hương hay có những nét ưu tư, thì đầu tiên hết Hương viết là " vẫn còn mùa Xuân cho em thôi, sao trong mắt em đong đầy nét muộn phiền, tiếp thành mùa đông đem vây quanh, cho đời em rã rời từng ngày tháng"

Vẫn còn mùa Xuân cho em - Nhật Hạ.

Hiện nay Diệu Hương đang nuôi ý định thực hiện một CD gồm những nhạc phẩm ưng ý nhất của mình, dự định sẽ được phát hành trong năm 2001. Tuy nhiên Diệu Hương chỉ đi theo con đường âm nhạc bằng sự đam mê và những cảm xúc của riêng mình, nên chỉ muốn được gọi là một người viết nhạc mà không muốn dùng danh từ nhạc sĩ với nghĩa nhà nghề cho những hoạt động âm nhạc của mình:" Hương không thích theo con đường nhà nghề, Hương chỉ làm theo cảm xúc thôi. Ví dụ như có cái cảm hứng lúc nào thì Hương viết, và Hương để dành, nếu như được dịp mà phổ biến thì Hương cũng thích. Những ngày đầu tiên nghe trên đài hay nghe trên CD mà giọng hát của ca sĩ hát nhạc mình, Hương thấy vui vui. Bởi vì anh biết là Hương cũng không nghĩ là mình trở thành nhạc sĩ. Hương không nghĩ là Hương đi theo con đường nhà nghề, vì vậy ai dùng chữ nhạc sĩ để gọi Hương thì Hương rất mắc cỡ! " 

Trường Kỳ 

Phiến đá sầu - Tiếng hát Tuấn Ngọc.

Youtube playlists nhạc Diệu Hương - 20 videos của Phung Nang Tran.
https://www.youtube.com/playlist?list=PLF3C9B023CAF97E91

P.Hà sưu tầm + biên soạn.