Oct 31, 2020
NGUỒN GỐC NGƯỜI VIỆT - Bài nghiên cứu của Giáo Sư Đoàn Văn Phi Long
Đặc San TV6370 vừa nhận được bài nghiên cứu Nguồn Gốc Người Việt của Giáo Sư Đoàn Văn Phi Long. Chúng em xin cám ơn Thầy và xin đăng lên Đặc San TV6370 để giới thiệu đến độc giả khắp nơi
NGUỒN GỐC NGƯỜI VIỆT
CHƯƠNG 1
Nhà Thương
(Shang 1766 TCN–1122 TCN)
Nhà Thương tiếng Quang Thoaị là Shang hay Shaang rõ ràng không phải nhà Châu, nhà Tần,
Hán; cũng không phải nƣớc của ngƣời Iu Mien vì Khuyển Nhung đánh nhau với nhà Châu đã
đƣợc đề cập đến trong một số thƣ tịch cổ nhƣ trong Quốc ngữ: "Thời Chu Mục Vƣơng, thế lực
của Khuyển Nhung dần dần tăng mạnh, vẫn thƣờng xung đột với nhà Chu, Mục Vƣơng dự tính
việc chinh phạt Khuyển Nhung, Sái công Mƣu Phụ can gián nhà vua: "Không nên, Tiên vƣơng
chủ trƣơng không động binh, giấu phu binh mà chờ thời cơ, tạo uy phong, quan sát chờ đợi, mà
không làm chấn động". Mục Vƣơng không nghe, sau ra quân thảo phạt, giành đƣợc chiến thắng
bất ngờ, bắt sống năm vua Khuyển Nhung. (TK1)
Khuyển Nhung âm BK là quản (hay kwản) róng tức là Chó nhung mà chó còn gọi là cẩu QT là
gõu gần đồng âm với Iu mà ngƣời Trung Hoa gọi là Dao. Vậy Khuyển Nhung là Iu Mien mà
Bình Nguyên Lôc̣ cho là ngƣời Khmer.
Nhà Thƣơng phải là một tộc lớn không thể xuất hiện rồi đôṭ nhiên biến mất. Tộc Thái ở Trung
Hoa đƣ́ng hàng thƣ́ nhìvềmăṭ dân số có mặt khắp Đông Á: Ngƣời Thái ở Ấn Đô, ̣ ở Miến Điện,
ở Vân Nam, Quảng Đông, Quảng Tây, Việt Nam, Thái Lan, Lào (từ Vân Nam tràn tới chiếm
đất của ngƣời Khmer vào thế kỷ 13).
Ta haỹ tìm một nhân nổi tiếng ngƣời Thái ở Trung Hoa, nhƣ Dƣơng Quý Phi của Đƣờng Huyền
Tông chẳng hạn, để xem nhân vật này có ở khu vực gần nhà Thƣơng hay không.
Tƣ́ Đaị mỹnhân Trung Quốc gồm có Tây Thi vớ
i nét đẹp làm cá phải lặn (trầm ngƣ), Vƣơng
Chiêu Quân khiến chim nhạn mãi ngắm nhìn quên bay nên rơi rớt (lạc nhạn), Điêu Thuyền đẹp
đến nỗi trăng cũng phải khép, núp vào mây (bế nguyệt, che mặt trăng), Dƣơng Quý Phi mỗi khi
ngắm hoa, hoa đều rũ héo vì hổ thẹn. Dƣơng Quý Phi huy hiêụ làThá
i Chân tên là Dƣơng
Ngọc Hoàn thuộc tộc Thái sinh tại tỉnh Tứ Xuyên(719 TK- 756 TK, 37 tuổi) xuất thân trong
gia đình quan lại sống ở Thiểm Tây.
Tƣ́ Xuyên tỉnh li ̣làThành Đô, thờ
i nhà Thƣơng đãxuất hiêṇ hai nƣớc Ba vàThuc̣ , sau thành
Ba Thuc̣ thờ
i Tam Quốc.(TK 2)
Nhƣ vậy ngƣời Thái đã có mặt tại Tứ Xuyên và Thiểm Tây, khu vƣc̣ nhà Thƣơng Chu, ít nhất
thời nhà Đƣờng và ngƣờ
i Thƣơng có
thể làThá
i. Bình Nguyên Lộc trong ―Nguồn gốc Mã Lai
của VN‖ không đúng khi cho nhà Thƣơng là Việt.
Tên Shang, Shaang hay Shan tuy khác nhau môṭ chú
t nhƣng chỉ
là môṭ, do cách phá
t âm hay
chƣ̃viết biến đổi theo thờ
i gian, không gian. Shan còn có
thể biến thành Chan, Jang còn Thái
trở thành Đaị, Tai, Tay, Tầy. Trong chƣơng ―Ý nghiã
tƣ̀ Viêṭ‖ ta đãthấy Human chuyển thành
Mon- Khmer, H‘Mong- Iu Mien, Miao- Dao, Mƣờng- Viêṭ, Mọi- Mán, Nguồn (Ngƣờ
i),
Hokkien, Yuè, Duyêṭ, Viêṭ.
Không thấy có bang nào tên Shang nhƣng có rất nhiều bang Shan ởrải rác vùng Đông Á.
Trung Hoa: Vân Nam ngày xƣa có nhiều nƣớc hùng mạnh nhƣ nƣớc Đại Lý của tộc Bạch trong
tiểu thuyết kiếm hiêp̣ Kim Dung. Sau khi Đaị Lý
tàn luị bang Shan ngƣờ
i Thá
i xuất hiêṇ , ngƣời
Shan là hậu duệ của nhánh ngƣời Thái cổ xƣa nhất, đó là ngƣời Tai Long hay Thai Yai (ngƣời
Thái Lớn), nƣớc Nam Chiếu tôc̣ Bac̣ h tƣ̀ng tấn công Giao chỉ
thờ
i nhà Đƣờng, Nùng Trí Cao
ngƣờ
i Thá
i Nùng ở Cao Bằng xƣng Nhân Huệ Hoàng đế đánh Lƣỡng Quảng, hiêṇ còn đền thờ
Khâu Sầm ở Cao Bằng.
Miến Điêṇ : Các chức vị trong hoàng tộc cũ của Shan hôm nay tạo thành tiểu bang lớn nhất tại
Myanmar thành lập từ thế kỷ thứ 10 TK, nằm ở phía đông bắc của đất nƣớc, dƣới chân núi
hùng vĩ đầu tiên của cao nguyên Shan, có thể đạt độ cao hơn 2.000 mét. Phong cảnh miền núi
này rất đẹp, và khí hậu ôn hòa của bang này khiến những ngƣời Anh đô hộ rất thích. (TK 3)
Assiam ở Ấn Độcó nhiều sắc tộc cƣ ngụ trong đó có một số nhóm Thái nhƣ sau
Tai Lung / Ahom: Ngƣời Ahom là con cháu của dân tộc Thái, những ngƣời đã đi cùng với
hoàng tử Thái Sukaphaa vào thung lũng Brahmaputra trong năm 1220 và cai trị khu vực này
2
trong sáu thế kỷ. Sukaphaa và những ngƣời theo ông đã thành lập vƣơng quốc Ahom 600 năm
(1228-1826) và triều đại Ahom cai trị và mở rộng vƣơng quốc.
Những ngƣời Ahom hiện đại mang văn hóa của họ là một sự pha trộn của gốc văn hóa Thái,
bản địa Tạng-Miến và Ấn Độ giáo. Đa số những ngƣời theo Hoàng tử Sukaphaa là nam giới
(lính) sau đó kết hôn với phụ nữ địa phƣơng thuộc một số nhóm dân tộc, trong đó có ngƣời
Tạng-Miến, những ngƣời nói tiếng Borahi sau đó đã hoàn toàn đƣợc gộp vào các cộng đồng
Ahom. (TK4)
Xiăm: Có rất nhiều giải thích nguồn gốc từ này nhƣ ―ngày xƣa Thái Lan có tên là Xiăm trong
tiếng Thá
i đƣơc̣ cho là có nghiã
là tự do‖, ―Tỉnh Xiêm Rệp của Campuchia có nghĩa là Xiêm
dẹp vì bị quân Xiêm tàn phá‖ .Theo Bình Nguyên Lộc trong cuốn "Nguồn gốc Mã Lai của dân
tộc Việt" thì tên xƣa của Thá
i Lan nhƣ sau
Việt Nam: Xiêm hay Xiêm La, Chàm: Syăm, Cao Miên: Syăm, Mã Lai: Syămbu
Xiăm phát xuất tƣ̀ đâu ? Có hai dẫn chứng từ hai nguồn khác nhau
Dâñ chứng 1 do hôị các ngườ
i Thá
i VN (TK4 )
Thai Khamyang, còn đƣợc gọi là Shyam, là một nhóm sống chủ yếu Assam. Dân số của họ
tổng cộng khoảng 7.000 trong đó chỉ có một phần nhỏ nói tiếng bản địa Tai Khamyang. Ngƣời
Khamyang là tín đồ của Phật Giáo Nguyên Thủy và là liên quan chặt chẽ đến nhóm Khamti.
Tai Khamyangs, nhóm hay đƣợc gọi là Noras, ngƣời có dòng dõi Thái. "Khamyang" xuất phát
từ "kham" (vàng) và "yang" hay "jang" (Ở Việt Nam mình từ này còn gọi là Nhăng = còn, tồn
tại) nghĩa là có, và có nghĩa là "ngƣời có vàng. Nhiều ngƣời Khamyang sử dụng
"Shyam" cùng ý nghĩa với "Siam" ở Thái Lan làm họ của mình.
Dâñ chứng 2 (TK 5)
Xin trở laị bang Assam, tiếp sau sự di cƣ của một nhánh Thá
i đến đông - bắc Ấn Độ vào đầu
thế kỷ XIII, từ ―siam‖ đƣợc gọi theo hai cách. Trƣớc hết là tên gọi chỉ vùng đó
, Assam (đất của
ngƣời Siam), trong thƣ tịch Ấn Độ đƣợc viết thành sama. Rồi trên tƣ̀ Asama, đƣợc chuyển
thành Ahome tên gọi chỉ ngƣời Tay ở Assam.
Về phía đông của khu vực ngôn ngữ Thá
i, từ ―Siam‖ trƣớc hết dùng để chỉ bộ tộc tiền tiêu của
ngƣời Thái tại khu vực này. Cách viết Sayam/syam và cách đọc sajam cho thấy từ này đi vào
ngôn ngữ Thái dƣới hình thức viết, ngƣợc với trƣờng hợp của ngƣời Shan và Ahom là chữ viết
ghi theo cách phát âm của ngƣời ngoại tộc.
Vâỵ là
tƣ̀ Xiăm, Siam tên xƣa cũ của Thái Lan có gốc từ chữ Assam từ thế kỷ XIII.
Ngoài ra còn có căn cứ xác đáng trong ghi chép của Chu Đạt Quan, một ngƣời Trung Quốc
đƣợc triều đình nhà Nguyên phái đến Angkor tƣ̀ 8/1296-7/1297. Khi mô tả xứ Campuchia, ông
có nói đến một nƣớc ở thời kỳ Sukhothai là Xiêm La (Xian Lúo) đó hẳn là tên gọi của Siam.
Có nhiều giả thuyết khác nhau về nguồn gốc của ngƣời Thái, một trong số đó liên hệ ngƣời
Thái tới sự di cƣ ào ạt sau sự sụp đổ của vƣơng quốc Đại Lý ở vùng Vân Nam thế kỷ XIII đã bị
chứng minh là không chính xác. Các nghiên cứu ngôn ngữ học chỉ ra rằng nguồn gốc của ngƣời
Thái cổ nằm ở vùng ranh giới Quảng Tây-Quý Châu ngày nay, nơi ngƣời Tráng và Bố Y vẫn
sinh sống. Khoảng thế kỷ thứ VIII-thế kỷ X, họ bắt đầu di cƣ xuống phía nam vào vùng ngày
nay là bắc Lào, sau đó tỏa xuống đồng bằng sông Chao Phraya. dần thay thế vai trò của Đế chế
Khmer đang tàn lụi (vào thế kỷ XIII – thế kỷ XV). Giả thuyết này không giải thích đƣợc tên
Siam của Thá
i Lan vìkhông thấy nƣớc nào tên Siam ở Trung Quốc xƣa và nay.
Lờ
i bàn: Có vài chi tiết khá kỳ lạ nhƣ sau
1. Theo sử sách Thái Lan, ngƣời Thái xuất xứ từ vùng núi Altai tỉnh Tứ Xuyên Trung Quốc từ
4500 năm trƣớc sau đó di cƣ dần xuống vùng đất hiện nay là Thái Lan, tiếng Turk là Altay ,
trong đó Al là vàng, tay là nú
i, tƣ́c là nú
i vàng. Turk tiếng Trung Hoa là Đôṭ Quyết gồm Turkey
tƣ́c Thổ NhĩKỳ
, Uyghur, Tatar, Kazakstan…
Tại sao ngƣời Thái biết mình phát xuất từ vù ng nú
i Altai, đông bắc Tƣ́ Xuyên, sát nách Thiểm
Tây, là vùng đất nhà Thƣơng (1766 TCN-1122 TCN, gần 4000 năm) mà các học giả Tây , Ta,
Tàu, và cả ngƣời Thái đều không biết nhà Thƣơng là Thái. Thâṭ vâỵ Trung Hoa cho ngƣờ
i Thá
i
từ Quý Châu di cƣ xuống Vân Nam.
2. Tên xƣa Siam của Thá
i Lan sao laị có nguồn gốc tƣ̀ Assam ở Ấn đô?̣
Chỉ còn một cách giải thích là mọi nhóm Thái đều có cổ sử hay ít nhất chuyện truyền kỳ ghi
chép Thái có tên cổ là Siam, và sử Thái Lan ghi họ có gốc tích từ vùng núi Altai.
Tất cả các bang Shan hay Siam đều làThá
i nên ngƣờ
i Shang phải là Thái.
3
Ngƣờ
i Thá
i năng đôṇ g, chiến đấu giỏi và
theo chính sách ―Ngoaị giao cây sâỵ ‖ nghiã
là khi
chiếm đƣợc một nƣớc thì dùng chữ viết, tôn giáo, phong tuc̣ của dân bản xƣ́ nên í
t bi ̣chống đối,
bằng chƣ́ng cu ̣thể khi ngƣờ
i Thá
i tràn xuống tƣ̀ daỹ nú
i Altai ở Tƣ́ Xuyên chiếm Thá
i Lan của
Mon Khmer thìho ̣hòa mình vào dân bản điạ bằng cách dùng chƣ̃viết, tôn giáo, phong tuc̣ của
Mon Khmer. Chính sách này lại đƣợc xữ dụng khi Thái Lan đụng độ với thực dân Anh Pháp
thà cam chịu mất 40% đất nhƣng đãgiƣ̃đƣơc̣ Vƣơng quốc vàsƣ̣đôc̣ lâp̣.
Nhà Hạ
Trƣớc nhà Thƣơng là nhà Ha ̣(Xiạ) ở vào thời kỳ đồ đá, trong thờ
i kỳ bô ̣lac̣ chƣa lâp̣ thành
nƣớc, chƣa có chƣ̃viết, có rợ Đông di ở phía đông. Ngƣờ
i Trung Quốc cũng không biết dân nhà
Hạ là ai.
Vài đầu mối cho thấy dân nhà Hạ là dân H‘Mong và Iu Mien vì sử cổ Trung Hoa ghiTam Miêu
nhƣ sau: ―Trong Hán ngữ thời Thƣợng Cổ, Tam Miêu không phải ba loại Miêu mà
là H‘Mong
và Nam Man làIu Mien. "Chiến Quốc sách-Ngụy sách" chép rằng vị trí của Tam Miêu: phía
đông hồ Động Đình. Thời kỳ Nghiêu Thuấn, nƣớc lụt tràn ngập, Miêu thừa cơ nổi loạn tại
Đông Nam, cùng với Hoan Mâu, Cung Công, và Cổn gọi chung là Thiên hạ "tứ tội". Thuấn
phái Vũ đi hàng phục dân Miêu song không đạt đƣợc kết quả. Thuấn trong những năm cuối
từng tự thân nam chinh, trên đƣờng bệnh mất tại Thƣơng Ngô. Vũ kế tục sự nghiệp chinh Miêu,
cùng quân Miêu đại chiến kéo dài trong 70 ngày, chế phục quân Miêu, bình định Tam Miêu‖
(TK 6)
Nhà Hạ không có chữ viết nên kém phát triển hơn Lạc Việt ở Quảng Tây, tuy ở cùng thờ
i đồ đá
nhƣng đãcó chƣ̃viết trên đádo ở gần VN dùng chƣ̃khoa đẩu của VN. Dân Ha ̣là dân MiaoDao tƣ́c H‘Mong-Iu Mien. Tên Nghiêu gần vớ
i Iu tƣ́c là Dao, Hoan Mâu gần vớ
i H‘Mong.
(TK6)
Chữnhà Thương
Đây là triều đại đầu tiên đƣợc công nhận về mặt lịch sử là một triều đại Trung Quốc.
Khoảng năm 1300 trƣớc Công Nguyên chữ viết đầu tiên đƣợc biết đã xuất hiện ở nền văn minh
nhà Thƣơng - họ đã phát triển chữ viết có hơn ba nghìn ký tự, một phần là tƣợng hình và một
phần là tƣợng thanh. Suốt thời nhà Thƣơng (1600 TCN -1050 TCN) không có sử viết để lại
chứng minh là chữ Hán đƣợc phổ biến thời đó.
Các sử gia đều không biết dân nhà Thƣơng là ai nên không biết nguồn gốc chữ nhà Thƣơng và
nhà Hạ không có chữ viết nên chữ nhà Thƣơng cũng không có gốc tƣ̀ nhà Ha.̣
Bây giờ
ta đãbiết nhàThƣơng làThá
i nên chƣ̃nhà Thƣơng là do ngƣờ
i Thá
i mƣơṇ chƣ̃Khoa
đẩu của ngƣờ
i Viêṭ Nam. Đó
là
lý do tại sao chƣ̃nhà Thƣơng đã đạt đến giai đoạn ―hội ý‖ mà
không qua các giai đoạn căn bản thuần túy tƣợng hình và chỉ sự nào cả. Vâỵ chƣ̃Hán không có
nguồn gốc tƣ̀ chƣ̃Thƣơng theo quan niêṃ thông thƣờng của ngƣờ
i Trung Hoa mà có gốc gác tƣ̀
chƣ̃Khoa Đẩu của Viêṭ Nam. (TK 7)
Tham khảo
1. Khuyển Nhung vi.wikipedia.org/wiki/Khuyển_Nhung
2. Dƣơng Quý Phi vi.wikipedia.org/wiki/Dƣơng_Quý_Phi
3. Bang Shan ở Miến điêṇ vi.wikipedia.org/wiki/Shan
4. Các nhóm Thái sinh sống tại Assam Đông Bắc Ấn, bài viết do ngƣời Thái VN sống ở hải
ngoại.
vi-vn.facebook.com/TuHaoDanTocThai/posts/1037469766268981:0
5. Tên Siam vusta.vn/vi/news/Thong-tin-Su-kien-Thanh-tuu-KH-CN/Ve-ten-goi-cua-nguoiXiem-19907.html
6. Nhà Hạ vi.wikipedia.org/wiki/Nhà_Hạ
7. Xin xem chƣơng Chƣ̃Khoa Đẩu
Oct 25, 2020
Chân Thành Cảm Ơn Các Bạn
Thanh xin chân thành cảm ơn các bạn đã gửi lời nhắn tin thăm hỏi, an ủi và viếng tang ông xã Thanh,anh Vũ văn Trọng !!!
Oct 23, 2020
Chia Buồn cùng Kim Thanh và tang quyến
Cụ Ông VŨ VĂN TRỌNGvừa từ trần ngày 23-10-2020 tại VN
Hưởng thọ 81 tuổi
ĐỒNG THÀNH KÍNH PHÂN ƯU
Oct 6, 2020
TRƯỜNG XƯA- Mỹ Trang
Trường xưa
Canada có đủ 4 mùa nhưng mùa thu với nắng quái mưasầu là mùa hay làm chúng ta hoài niệm về những ngày đãqua . Các bạn cũng như chúng tôi vì ở bắc bán cầu nênmùa tựu trường là bắt đầu của mùa thu . Thế nên mỗi khithấy trẻ con cắp sách đến trường là lòng chúng ta lại rộnràng như vừa được đọc lại bài văn của Thanh Tịnh :
“Hàng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều vàtrên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại naonức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường…Kỷ niệm về ngôi trường xưa cũng nhạt nhòa theo nămtháng nhưng tình bè bạn thắm thiết đã làm chúng ta nhớ lạinhư mới hôm qua .“Trường làng tôi không giây phút tôi quên dù cách xamuôn trùng trường ơi” (Phạm Trọng)Nhớ ngày nào nhập học được mặc quần áo mới , sách vởthơm mùi mực giấy để rồi ngày rời trường lòng vấnvương.Những cây hoa soan hoa phượng như gắn liền với tuổithơ.
Các bạn có còn nhớ chúng ta đã viết gì cho những quyểnsổ nho nhỏ gọi là “lưu bút ngày xanh “ không ?
Bao giờ cũng có câu như : tặng bạn tấm ảnh làm kỷ niệmmai kia dù ảnh có phai màu nhưng sẽ nhớ mãi đến nhauRồi chúng ta có bao nhiêu quyển lưu bút mà không biếtcất nơi đâu.Những người bạn của lớp học đầu đời nay đãđi về nơi nao ?Những cánh phượng hồng ép vào sách vở, chùm hoa tigôn màu máu con tim đã tan theo cùng năm tháng.Rồi những rung động của thưở đầu đời với bóng hình aivấn vương .Nhớ tà áo trắng thơ ngây , nhớ mắt ai cười long lanh ,nhớ nụ cười thẹn thùng để rồi bao năm không gặp nghìnnăm vẫn chưa quên. Rồi yêu câu thơ của Mường Mán
Còn nhớ chi ngôi trường con gáiLớp học sầu khung cửa giờ chơiCặp sách quăng đâu đó mất rồiVì O bận tay bồng, tay bếChuyện hôm ni sẽ thành chuyện kểNhững lúc chiều đem nắng sang sôngO bâng khuâng nhè nhẹ hỏi lòngMình nhớ ai mà buồn chi lạ
Tất cả đã xếp lại trong ký ức của trường xưa.Ngôi trường đầu tiên của tôi là trường Nguyễn Tri Phươngrất gần nhà đường Da bà Bầu (sau đổi tên là NhậtTảo),một tên đường mà tôi ngại ngùng khi phải cho địa chỉTrường nằm trên một con đường vòng sát là Hội Dục Anh( nơi nuôi dưỡng trẻ mồ côi) và viện y tế . Ở giữa là bãicỏ rất rộng nên trẻ con hay ra đá banh , chạy nhảy chơiđùa . Hồi mới di cư vào Nam hình như gđ tôi cũng tạm trúở đây nên sau đó thì chọn luôn làm nơi định cư.Nhớ nhất là năm lớp nhì học với cô giáo Thảo và hay bịđám bạn trêu chọc vì tên mình được ghép với một trò namthành danh từ kép ! Ngày nào đi học về cũng bị nghechúng hát :
Q ui nếu bụng T sình thì saoMua chai thuốc chuột uống cho rồi đời
Mà tôi nào có hiểu sình là gì rồi còn phải lăn ra chết nữa .Thế rồi không muốn đi học, rồi khóc lóc muốn xin đổitrường thế là bố tôi gửi gấm ngay cho chú út đang dậy ởtuốt bên Gia Định.Và tôi đã phải đi thật xa, phải ngồi sau xe lambretta củachú M mỗi ngày để đến tận trường Chi Lăng . Mẹ tôi muacho tôi một chiếc mũ xếp rộng vành màu da trời rất thôngdụng vì có thể xếp gọn mà lúc đội thì bật xòe ra che nắngChỉ phải lúc gió mạnh thì vành mũ bằng sắt bật cong thayđổi dạng xoành xoạch làm người đội không giống ai !Những ngày lớp nhất với tôi mới khốn khổ vì lớp chú Mdậy toàn con trai chỉ có mình tôi là con gái ! Tôi được xếpngồi riêng ở một góc và bao giờ cũng phải là người giơtay đầu tiên trả lời câu hỏi của thầy giáo. Cũng may tôi vìquá sợ chú nên chịu khó thuộc bài . Đã thế ở lớp tôi cònlàm một hình phạt nặng cho các trò nam như quì dướichân con gái hoặc dưới cột cờ giữa sân trường. Có lẽ sợbị quê với các lớp khác nên các bạn nhỏ đành chọn quìcạnh tôi cho xong bản án . Mỗi tuần lớp con gái có giờ họcnữ công thêu thùa nhưng lớp tôi học chỉ có thủ công .Giờthể dục tôi cũng không được tham gia nên chỉ chọn mộtgóc để chơi đá cầu một mình. Và ngoài ra tôi còn biết chơiđánh khăng , tạt lon , dích hình toàn là trò chơi của contrai .Vì không có bạn nên những lúc rảnh ở lớp tôi chỉ biếtlấy bút vẽ . Mà tôi thấy mình vẽ cũng được lắm . Hìnhtoàn là công chúa với hàng mi cong vút mũi dọc dừa vớiáo đầm xòe( như Barbie )chịu ảnh hưởng của loạt phimSissi do Romy Schneider đóng thời đó . Tuy nhiên khôngdấu được chú tôi nên bị phạt vẽ 1000 “ con đầm “ mà phảinhờ bà tôi năn nỉ ổng mới hạ xuống còn 100 ! Thế là chừaluôn vẽ vời , thui chột một tài năng chưa đươc khám phá ..Học ở Chi Lăng vài tháng thì chú M tôi bị gọi động viên ởquân trường Thủ Đức . Tôi mừng lắm kết thúc nhữngngày đi học căng thẳng dãi nắng dầm mưa , giã từ ngôitrường xa xăm tận bên GĐ .Bà tôi bảo tôi là “chó ba chùa” vì tôi lại phải theo chú Đđến trường Bình Đông học cho xong chương trình lớpnhất . Mà cũng chả sao vì tôi biết làm gì ngoài đi học !Chú Đ hiền và dễ thương lượng cũng chở tôi đến lớp chúdạy mỗi ngày . Tôi không nhớ rõ đường đến trường chỉbiết phải đi về phía Phú Lâm có trường TH Mạc Đĩnh Chirồi qua những ruộng đồng bát ngát và chạy mãi theo dọcbờ sông .Thỉnh thoảng có những ruộng hoa sen mà tôivẫn luôn ao ước được lộị vào để nhấm nháp hạt sen thơmngát và hái những đóa hoa màu son tươi thắm ..Ngôi trường BĐ tuy nhỏ bé nhưng trồng nhiều câyphượng che nắng rất đẹp . Tôi nhớ nhất là nhà vệ sinhkiểu nhà vườn miền nam được dựng trên ao với đàn cátra đói mồi nhảy tưng tưng khiến một con nhỏ ở thành phốsợ hãi bỏ chạy. Chú tôi đành xin với ông hiệu trưởng củatrường cho tôi được sang nhà ông ngay bên cạnh để giảitỏa nỗi niềm.. Các bạn trong lớp thật bình dị và dễ thươngkhiến tôi an tâm hơn . Một bạn gái nhỏ tên Rậu dẫn tôi đihái trái ô môi ăn đen cả mồm rồi lội nước ven sông mỗikhi chú tôi bận họp ở trường . Ngày đó có một trò nam ,con ông hiệu trưởng dẫn tôi vào vườn hái tặng trái mãngcầu xiêm mà phải nói dối khi mang về ! Và tôi cái gì lạcũng sợ,như sợ quen bạn trai vì đọc truyện của nhà vănDuyên Anh có câu :Con gái chơi với con traiVề sau cái vú bằng hai quả dừa !Thật tiếc thay một quãng đời ấu thơ non nớt .Mùa hè năm đó tôi biết mình sẽ phải thi vào lớp đệ thấtmột trường trung học nổi tiếng nên cũng đem bài vở họclai rai .Bố tôi bắt mỗi ngày phải làm một bài toán trongquyền “141 bài tính mẫu” do ông biên soạn in thành sáchthời dạy cho chị cả của tôi lúc ở Hà Nội . Rồi có lẽ thấy tôithích chơi với lũ trẻ trong xóm hơn là học nên một lần nữaông lại phải gửi tôi cho bác Ng Huy Côn tác giả quyển“100 bài tính mẫu” đang dạy toán tại trường Tân Thanhgần chợ Đũi . Bác giáo Côn ở khu Lê Đại Hành nên haibuổi đi dạy bác cho ngừng taxi đón tôi theo .Bác trông vănminh vì đi giày tây “đơ cu lơ” đen trắng và thích ca sĩDalida . Điều này tôi biết vì bác hay hỏi tôi có nghe quachưa . Tôi thì còn bé tẹo chỉ nghe lóm những đĩa nhạccủa các anh tôi như Beattles , Shadows , Cliff Richard ,Connie Francis ..thành ra mỗi người một thế giới âm nhạcBác C dạy toán rất dễ hiểu và mỗi khi chấm bài nộp , báccho tôi chọn trong ba màu mực trên cái bút Bic tối tân thầnkỳ ..Thỉnh thoảng bác cũng thưởng cho tôi một ly chè hay cáibánh sừng bò bên đường trước khi về nhà .Học được vài tuần thì ngưng vì bác bị đau gì đó nên tôi lạitrở thành kẻ thất học triền miên .Mùa hè năm đó phải gọi là đỏ lửa vì tôi như tù nhân giamlỏng .Ngày nào sau bữa quà sáng là phải ngồi vào bànhọc với chương trình do bố tôi sắp đặt . Thế là hết nhữngbuổi rong chơi , bán hàng bán quán , đào giun bắt dế . Tôi,một cô bé sắp thành người lớn rồi !Ngày thi đệ thất được tổ chức ở trường tiểu học Cầu Khotrên đường Phát Diệm . Buổi sáng thi toán động tử xe đạpmà tôi chỉ đủ giờ giải được ¾ nhưng buổi chiều thi câuhỏi thường thức và luận văn khá hơn . Tôi đã tưởng thi rớtnhưng lại đậu với hạng 78 .Cuộc đời tôi đã lật sang một trang sách mới mà vẫn chưabiết trường Trưng Vương ra sao.Nghe các anh tôi dọatrường đó gần sở thú phải cẩn thận đề phòng hổ báoxổng chuồng thì chỉ có từ chết tới tử thương .Ngày nhập học thấy ngôi trường kín cổng cao tường vớinhững cánh cửa rất lớn làm tôi yên tâm hơn .Tuy nhiênmột đoạn hàng rào của sở thú chả hiểu vì sao bị thủnglưới …Và hình như trong suốt 7 năm ở TV tôi chưa baogiờ mua vé vào cửa sở thú !
Rồi tôi được khoác lên chiếc áo dài trắng đầu tiên mớihãnh diện làm sao ! Hồi đó ngày thứ hai chào cờ phảimặc áo dài xanh da trời tuy vậy thỉnh thoảng vẫn có mànhọc trò bị phạt vì quên dù rằng còn rất ít tuổi .Tôi phải đi xe trường mà mọi người hay gọi đùa là “xe bắtchó”, nhét học trò hơn 60 đứa như cá hộp Sumaco .Vì xechở quá tải nên bao giờ cũng có vài đứa phải đứng khôngcó chỗ ngồi Tôi may mắn có một bạn luôn giữ chỗ bằngcách để cặp sách bên cạnh nên tuy là những người cuốicùng lên xe mà vẫn được ngồi . Ông tài lái xe gọi là ôngSáu vì ông có sáu ngón tay ! Tôi hay nhìn bàn tay để trênvô lăng của ông . Tôi nghĩ ông không muốn cắt bỏ vì ôngdùng để kẹp điếu thuốc lá khi lái xe ..Thời đó không cấmhút thuốc nên ngồi gần đầu xe là cả người hôi mùi thuốcvà dầu săng diesel. Vậy mà tôi cũng ngồi xe đó được 3năm trước khi làm anh hùng xa lộ dong duổi đoạn đườngdài từ chợ lớn đến sở thú !Chiếc xe máy đầu tiên là mini Cady rất nhẹ màu xám xemra dễ điều khiển hơn chiếc Velo Solex ngày xưa của chị D. Tôi đã khám phá phố phường Sài gòn , Chợ lớn vi vútcho đến một hôm bánh xe cán nhằm cục đá ngã lăn rađường chảy máu đầy chân.Cũng may là đường không cóxe nhiều nên lại lồm cồm bò dậy dắt chiếc xe hư hao vềnhà ..Sau đó tôi được cho một chiếc xe Suzuki màu đỏ ngonlành hơn chỉ phải ống khói hơi thấp nên khi trời mưa lớnngập nước nơi đoạn đường Trần Quốc Toản thì xe khôngnổ máy . Nhiều lần tôi đã phải gọi xích lô máy để mang xevề . Có lẽ vậy mà bố tôi rất cưng con gái út sắm ngay chochiếc Honda dame C50 màu cẩm thạch mới toanh . Xe tôilúc nào cũng láng cóong và chạy ngon lành là nhờ cậu emút lo bảo trì để lâu lâu mượn chạy vài vòng .Đoạn đường đến trường rất dài nếu nhớ không lầm tôiphải chạy xe gần 30 phút . Những hôm trời hơi lạnh cònphải khoác thêm chiếc áo len ! Có thể vì tôi có đến 5 hay 6áo màu khác nhau (do bố tôi nhờ một người quen muadùm bên HK ) nên có cớ để diện thôi …Từ đường Thống Nhất rẽ vào Ng. Bỉnh Khiêm phải ngangqua quán Hẹn nơi các nam sinh Võ Trường Toản hay tụtập làm chúng tôi rất ngại ngùng .Chả hiểu vì sao đoạnđường N.B.K rất ngắn mà có tới hai trường nam và nữ(không ưa nhau?) xây gần nhau . Các nữ sinh TV đi bộqua đó có cô mắc cở rảo bước , có cô “Lăng Ba vi bộ” chocác anh thẫn thờ ..Chúng tôi đi xe nên qua cửa khẩu maulẹ ấy thế mà vẫn nghe được những lời châm chọc ..Nhiềukhi nhớ lại cũng thấy hơi bậy nhưng vui .Cuối đường NBK là ngõ cụt vì có hàng rào chắn của côngxưởng hải quân . Trong đó có nhiều cây me và trái merụng ngập đường khiến nhiều cô học trò nho nhỏ thèmthuồng.Hàng cây bên đường rất cao và có nhiều sâu. Nhữngcon sâu nhả tơ bay trong gió dính vào tóc ai ướt đẫm hơisương của buổi sớm mai .Nhớ những giờ học với các thầy cô mến yêu .Nhớ hoàngtử Chột trấn giữ cổng sau tuy nhăn nhó nhưng hay mềmlòng với các cô em ngọt ngào . Nhớ chị Nụ dáng le techạy như ma đuổi .Nhớ những hôm cúp cua hay phải nghỉ vì cô giáo đi đẻ làchúng tôi có màn đi ăn quà ở chợ Bến Thành hay xemcinema . Có lần không đủ tiền xem phim phải đi chui bằngcách cho tiền ông quét rạp dẫn vào từ xuất đầu tiên chưacó khách!Nhớ hàng quà là những xe hàng rong nào đậu đỏ bánhlọt , xâm bổ lượng, bò bía , bò khô ngon khỏi chê .Và nơitrường lớp tôi đã cùng các bạn thân của tôi trải nhữngnăm tháng vui vẻ lẫn lo âu đùa nghịch, cùng chia nhautừng miếng cóc ổi và tâm sự nhiều bí mật của thời mớilớn .Ai cũng có một thời tuổi trẻ ngu ngơ nhưng dễ thương.Đối với riêng tôi , mỗi khi có dịp đi qua trường cũ là lònglại bồi hồi, tim đập thật nhanh như tiếc nuối một chuyện gì.Phải chăng một quãng đời trong sáng không muộn phiềnvới bao mộng mơ đầy ước vọng của ngày mới lớn đã bỏta mà đi ?Hôm nay ngồi ghi lại như một chút gì để nhớ rồi để giócuốn đi .Các con chúng ta sẽ không bao giờ hiểu đượcmột cuộc sống bình dị , chả có gì vui chơi mà khi mẹ nó(hay bố nó) kể lại lóng lánh những giọt nước mắt hạnhphúc .
Mỹ TrangMontreal Canada