THƯƠNG XÁ TAX, CRYSTAL PALACE, PASSAGE EDEN - NHỮNG TRUNG TÂM MUA SẮM CỦA SÀI GÒN TRƯỚC 1975

CHUNG DAO

HÌNH ẢNH BAN ĐÀU THƯƠNG XÁ TAX
XÂY DỰNG CÁCH NAY 130 

SAU ĐÓ THÁP ĐỒNG HỒ ĐƯỢCPHÁ BỎ ĐỂ XÂY
THÊM MỘT TẦNG 

THƯƠNG XÁ TAX VÀ BÙNG BINH NGUYỄN HUỆ
SẼ KHÔNG CÒN NỮA.

Ngày tôi rời VN đi Mỹ bọn Trung Quốc đang kéo giàn khoan dầu khí vào Việt Nam và hăm he kiếm chuyện, tình hình thật sôi sục và khẩn trương. Kinh nghiệm đau thương của bố mẹ năm 1975, tiết kiệm cả đời trong Việt Nam Thương Tín không cánh mà bay. Nghĩ tới mẹ già đã ngoài 90 và đàn em dại, dù đứa nhỏ nhất cũng đã gần 60, vội rút nửa số tiền tiết kiệm ra, gởi một nơi an toàn hơn dù không có lời. Nếu lỡ giặc Tàu có vào còn có tiền lo cho gia đình, người VN là vậy, lúc nào cũng nặng nợ với ruột rà máu mủ của mình
.

Chỉ mới xa Saigon có 3 tháng mà đã nhớ day dứt, nhất là những buổi trưa hè khi cháu ngoại đã say giấc nồng, nằm trên giường qua cửa sổ, ngước nhìn những bụi chuối nhà hàng xóm mà nhớ SG đến quay quắt
.

Nghe bạn bè ở VN đang xôn xao, thương xá Tax lúc sau này gọi là chợ Nga, sắp được đập đi để xây lại. Một tòa nhà đã tồn tại rất lâu rồi, từ ngày tôi mới lớn, khi bắt đầu tập tành trưng diện, đó là một trong những nơi hay cùng bạn bè lui tới, ngoài Passage Eden và Crystal Palace đã bị phá hủy từ trước
.

Crystal Palace hiện nay là một bãi đất bỏ hoang được trưng dụng làm nơi giữ xe cho những người đi mua sắm ở Trung Tâm SG. Trước đó hơn chục năm một vụ hỏa hoạn lớn đã xảy ra thiêu sống hàng trăm sinh mạng, trong đó có chồng của một cô nhân viên dưới quyền tôi, cô chỉ mới sinh con được đầy tháng và người chồng đã không thể được nhận diện nếu không có chiếc nhẫn cưới khắc tên cô vợ trên một thân xác đã cháy đen và hoàn toàn biến dạng. Cho tới giờ tôi vẫn không hiểu tại sao hàng trăm con người đó đã phải chết oan ức khi đa số còn quá trẻ, khi bốn bề của tòa nhà chẳng có gì vây bọc. Tôi vẫn nhớ lúc đó văn phòng Cty Nestle của tôi nằm trong tòa nhà Yoco, từ sân thượng của tòa nhà chúng tôi đã nhìn thấy ngọn lửa ngùn ngụt bốc ngày càng cao dưới cái nắng gay gắt của Saigon.
Lý luận của chính quyền lúc ấy là vì tòa nhà này trước kia là ngân hàng nên những bức tường được xây như kiểu tổ ong quá chắc chắn đã cản bước những người lính cứu hỏa. Nhưng nhiều người thì cho rằng các trang bị bảo hộ cho linh cứu hỏa đã không đầy đủ và những người này cũng không đáng bị trách cứ khi họ đã phải cân nhắc đến sự an toàn của chính bản thân mình. Giờ thì tòa nhà này, sau bao tranh chấp giữa các tập đoàn vẫn chưa biết chính thức ai là chủ nhân và vẫn bỏ hoang kể từ ngày xẩy ra vụ hỏa hoạn thảm thương ngay giữa lòng SG.


Tòa nhà Passage Eden ngày xưa được coi như trung tâm bán hàng sang trọng nhất vào thời đó. Một việt kiều xã hội chủ nghĩa phất lên từ việc sản xuất mì gói hay còn gọi là mì ăn liền (instant noodle) ở Liên Xô cũ, đã mua được khu đất vàng giữa lòng Saigon và xây dựng lên một tòa nhà lộng lẫy sang trọng không thua kém gì những tòa nhà ở Paris hay New York. Tòa nhà này có tên là Vincom, giá cho thuê cắt cổ nên tiệm café Givral từ lâu đời chỉ trụ được một thời gian ngắn sau khi tòa nhà được khánh thành, rồi sau đó phải dẹp tiệm vì giá thuê quá cao, thế là thêm một điểm hẹn hò của nam thanh nữ tú ngày xưa bị xóa sổ. Hầu như tòa nhà Vincom này chỉ đông vào ngày khánh thành, sau đó mọi người có ghé cũng chỉ là “window shopping” vì giá bán các loại hàng hóa trong các cửa hàng như Marc Jacobs, Chanel, LV…mắc cắt cổ, gấp 3 hay 4 lần giá các mặt hàng cùng loại ở nước ngoài. Một số người tin rằng đó chỉ là nơi để thực hiện việc rửa tiền (money laundry) của các ông lớn. Người giầu có ngày nay đi nước ngoài như đi chợ, họ không dại gì mua hàng “xịn” trong nước với giá vừa mắc vừa không bảo đảm hàng thật, có chăng đó là nơi chỉ dành cho các em “thơm tho” dắt các chàng hảo ngọt vào đấy để bắt địa liền tay, được gì hay nấy khỏi hứa hẹn viễn vông.

Quay trở lại với thương xá Tax, có lẽ là tòa nhà lâu đời nhất trong 3 tòa nhà. Ở đấy đã chất đầy kỷ niệm của một thời tuổi trẻ, những buổi chiều mát dạo phố SG cùng người yêu, sau đó ghé vào ăn phá lấu và uống nước mía Viễn Đông. Mọi người cứ ăn thoải mái và sau đó ông ba tàu cứ đếm các que tre mà tính tiền, thời đó còn trẻ ăn phá lấu và uống nước mía lạnh là hai món đối nghịch nhau mà không hề gì, giờ ở tuổi này mà ăn uống như thế chắc tào tháo rượt chạy có cờ. Cũng tại thương xá Tax đó, một buổi chiều giáng sinh, đứa con gái 18 tuổi đã không cầm lòng được và đã bật khóc khi người yêu dẫn vào mua quà giáng sinh, một chiếc áo đầm mà cô dự định sẽ mặc đêm đó, thế mà cửa hàng đóng cửa nghỉ sớm. nghĩ lại kỷ niệm thật xấu hổ nhưng cũng thật trẻ thơ.


Những tòa nhà này chắc chắn đã là một phần của SG, một phần đời của bao nhiêu người Saigon (dù đó là dân tản cư từ Bắc vào), nay cái cuối cùng cũng sắp bị phá bỏ dù chưa hư hỏng. Ai đó đã giỏi “lobby” và trúng thầu trong việc xây dựng lại và chắc chắn trong tương lai nó sẽ lại thành bản sao của Passage Eden (tên mới là Vincom).

Bạn bè ở Việt Nam đang í ới gọi nhau đi mua sắm hàng “big sale” trước khi thương xá Tax đóng cửa, họ mong muốn giữ lại chút kỷ niệm xưa cũ trước khi nó hoàn toàn biến mất vào cuối tháng 9 này theo dự định. Tất cả rồi sẽ chỉ còn trong ký ức và hình ảnh, đám người tranh giành mua sắm hỗn độn càng làm lòng tê tái khi nghĩ về những khoảnh khắc êm đềm xưa cũ và số mệnh sắp tới của tòa nhà.

Chợt thấy tiếc nuối khi không có mặt ở Saigon lúc này để nghe lòng bồi hồi xúc động khi chứng kiến sự ra đi của tòa nhà. Một thứ tiếc nuối không diễn tả được bằng lời, ước gì họ cứ hoãn ngày đập phá tòa nhà cho đến khi tôi có dịp trở lại SG vào tháng 11 này
.

Cali Sep 3rd 2014